انتشارات دادکین که برای نخستین بار به سراغ خاطرات باستانشناسان رفته و در این زمینه آثاری را به انتشار رسانده است، قصد دارد به دلیل ضرورتی که شناخت تاریخ ایران دارد؛ در صفحه اینستاگرام و تلگرامش، بخشهایی از خاطرات عزتالله نگهبان که در کتاب «مروری بر پنجاه سال باستانشناسی ایران» منتشر شده و بیانگر تاریخ نادیده وهمت بزرگان ایران در به ثمر رساندن باستانشناسی و حفاظت از آثار ایران است را هر دوشنبه منتشر کند.
مجموعه مارسل ویدال در یکی از نمایشگاههایی که برای هنر و تمدن ایران در سالهای بین ۱۳۲۰ تا ۱۳۳۰ در شهر پاریس برپا شده بود، اشیاء عتیقه زیادی از آثار گذشته ایران به نمایش درآمده بود. در بین این آثار مجموعه بزرگی شامل بیش از هفتاد عدد شیی نفیس و ارزنده متعلق به فردی که ظاهراً مجموعه دار بوده و به نام مارسل ویدال خوانده میشد از ارزش خاص برخوردار بود و به این نمایشگاه رونق زیادی داده بود. اشیاء عتیقه این مجموعه که قطعاً در حفاریهای مخفیانه در ایران به دست آمده و به طریق قاچاق و غیر مجاز از ایران خارج و در اروپا فروخته شده بود، توجه بینندگان زیادی از جمله شاه ایران را در ضمن دیدن نمایشگاه جلب نمود.
شاه ایران در آن هنگام اظهار علاقه زیادی برای بازگشت این آثار به ایران نمود و امکان خرید این اشیاء را برای موزه ایران باستان از همراهان جویا شد. همراهان در این مورد بررسی کرده و از صاحب مجموعه و یا نماینده آن تقاضا کردند تا فهرست این آثار و قیمت آنها را در صورت تمایل به فروش تهیه کنند.
فهرست اشیاء تمام این مجموعه که بیش از هفتاد قلم بوده، جمعاً به مبلغ یکصد و پنجاه هزار دلار قیمتگذاری شده بود که به ضمیمه نامهای برای اداره باستانشناسی فرستاده میشد. مسئولان اداره باستانشناسی بلافاصله موقعیت و امکان مناسبی را برای استفادههای شخصی خود در این معامله احساس میکنند و با شامۀ تیز خود مترصد فرصت میشوند. فهرست اشیاء و قیمت پیشنهاد شده را بی سر و صدا مخفی نگاه می دارند با یکی از دلالان مشهور و قاچاقچیان زبردست آثار عتیقه ایران تماس گرفته و موافقت ایشان را برای همکاری جلب میکنند.
بر اساس اظهار علاقه و نظر شاه کمیته ای برای تقویم و ارزشیابی این مجموعه به پاریس اعزام میشود. این کمیته در پاریس با نماینده آقای مارسل ویدال که در واقع همان دلال مشهور عتیقه ایران بود و قبلاً با او تبانی شده و قول و قرارها گذاشته شده بود تماس میگیرد. به هر حال این کمیته نظر میدهد که احتیاج به خرید تمام این مجموعه نبوده و فقط بیست و سه عدد آنها را انتخاب کرده و تقاضای تعیین قیمت آنها را از صاحب مجموعه میکند و به ایران مراجعت میکند؛ پس از مدتی نامهای از طرف نماینده مجاز آقای مارسل ویدال که در اصل همان دلال عتیقه بوده و امضاء او هم به روشنی در ذیل قرار دارد به اداره باستان شناسی میرسد و براساس آن، قیمت ۲۳ عدد اشیاء انتخاب شده این مجموعه ٤٦٨ هزار دلار تعین میگردد. در صورتی که در نامۀ قبلی از طرف صاحب مجموعه، برای کلیه اشیاء مجموعه که بیش از هفتاد عدد شیئی بود، ۱۵۰ هزار دلار تعیین قیمت شده بود.
این نامه جدید به پیوست فهرست بیست و سه قلم اشیاء به مبلغ ٤٦٨ هزار دلار به همراه نامه ای متضمن اظهار علاقه شاه برای خرید این اشیاء از طرف اداره کل باستان شناسی به وزارت فرهنگ ارسال می شود. تشریفات پیشنهاد اداره کل باستانشناسی برای خرید اشیاء به سرعت انجام میگیرد و توسط وزیر معارف برای تصویب در جلسه هیأت وزیران مطرح میشود. این پیشنهاد بیهیچ مشکلی و بدون توجه به این نکته که نماینده مجاز آقای ویدال که از طرف فروشنده نامه را امضاء نموده همان دلال و قاچاقچی مشهور ایرانی است که با خط لاتین امضاء کرده، مورد تصویب و تأئید هیأت وزیران قرار میگیرد. لذا دولت به وزارت فرهنگ برای خرید بیست و سه عدد اشیاء عتیقه به قیمت غیر واقعی افزایش داده شده اختیار تام میدهد.