اسماعیل یغمایی، باستانشناس در این کتاب نقب میزند به دههی ۴۰ . او ناگفتهها و ناپیداهای باستانشناسی ایران در آن دوره را با روایتی منحصربهفرد و بیپرده با مخاطبان درمیان میگذارد. از کاوش تپهیحیی تا چنارباشی و بسیاری از محوطههای مهم دیگر ایران. این کتاب اهمیت بسزایی در تاریخنگاری معاصر باستانشناسی ایران دارد.
کتاب کتیبه خون داستانی است برآمده از رخدادهای اوایل دهه 60 . داستانی از رنج و نفرین در خاک ایران. گویای تلاش یک باستانشناس برای کاوش و حفاظت یک محوطهی تاریخی زیر خمپاره و ژ3 و درگیریهای هر روزه در زمان جنگ.
این کتاب کاملترین پیشینهشناسی تختجمشید تا امروز است. مجموعهای از آثار نگارششده و تصویری سیاحان، پژوهشگران و باستانشناسان از دیدار، شناسایی و کاوش کاخ جهانی هخامنشیان. این کتاب پس از ۲۰ سال تلاش و تحقیق تهیه شده است.
مسآلهی قابل توجه در انرژیهای تجدیدپذیر، تولید پراکندهی این انرژیهاست و در ارزیابیشان؛ بررسی عوامل جغرافیایی، محیطی و آب و هوایی علاوه بر ارزیابی اقتصادی، دارای اهمیت دو چندان است. نبود مرجع مناسب فارسی برای این مهم، نگارندگان را بر این داشته تا با نوشتن مطالبی در مورد ارزیابی فنی اقتصادی نیروگاههای تجدیدپذیر با استفاده از نرمافزار مدیریت انرژی پاک RETScreen که در کانادا طراحی شده است، گامی کوچک برای کمک به سرمایهگذاران این حوزه بردارند. این کتاب در چهار بخش تدوین شده است، که حاصل یادداشتهای چندسالهی تدریس در دوره کارشناسی ارشد اقتصادانرژی، دکتری اقتصاد منابع طبیعی و دکتری مهندسی سیستمهای قدرت و همچنین پژوهش نگارنده در این حوزهها است.
این کتاب برای نخستین بار در ایران آموزش یکی از نرمافزارهای نیروگاههای تجدیدپذیر و فسیلی را آموزش میدهد.
کتاب « افتاد تو حوض نقاشی...» به قلم پیرایه یغمایی و تصویرگری آرمین نوایی منتشر شد. این کتاب که نامش را از يک شعر فولکلور فارسی وام گرفته، داستان يک گنجشگک بازيگوش است که در حوض نقاشی به رنگهای گوناگون سر میزند و آنها را در طبیعت زنده پيدا میکند. اين کتاب رنگشناسی را با آهنگ موزون و شاعرانهای به کودکان میآموزد و آنان را با رنگ پديدههای طبیعی آشنا میکند. این داستان شاعرانه برای کودکان زير دبستان تا کلاس دوم ابتدایی سروده شده است.
پیرایه یغمایی شاعر و پژوهشگر- يکی از ردههای جدی کارش- به دلیل اهميت پرورش نسل آينده- پرداختن به ادبیات کودک و نوجوان است و سالهاست که در اين راه قدم و قلم میزند و کتابهای بسیاری در این زمينه سروده و نوشته و پرداخته است. تا کنون کتابهای «هفتواد» و «تا بشویم آب را در جوی شعر» از این شاعر توسط انتشارات دادکین منتشر شده.
تصويرگری این کتاب را آرمین نوایی برعهده داشته که با زیبایی تمام و همراهی کامل از عهدهی کار برآمده.
کتاب «باستانشناسی جنوب شرقی فلات ایران» نوشتهی سیدمنصور سیدسجادی از باستانشناسان پیشکسوت ایران است که ما را به دنیای کمتر شناختهشدهی باستانشناسی جنوب شرق ایران و محوطههای تمدنی همسایهاش می برد. کتاب نقبی است به تمدن ناشناخته جنوب شرق فلات ایران که همواره از دید پژوهشگران نهان بوده.
برخی بر این باورند که حدود پنجهزار سال پیش در آسیای غربی تنها دو مرکز تمدنی عظیم کشاورزی و یکجانشینی قابلتوجه یعنی میانرودان در یک سو و دشت سند در سوی دیگر وجود داشته، و به همین سبب نخستین شهرهای بزرگ و سازمانیافته در این مناطق گسترش یافته و پایهگذاران شیوه زندگی امروزین شدهاند. این دیدگاه اما دارای ایرادهای بنیادین است؛ مهمترین آن ناشناخته ماندن تمدنهای باشکوه و بزرگ پهنهی جنوب شرقی ایران است چرا که کمتر و بسیار دیرتر از محوطههای باستانی بینالنهرین ایران کاوش شدهاند. این کتاب بر آن است تا محوطههای کلیدی جنوب شرق ایران و همسایگانش را معرفی و از آثار نادیدهاش بگوید، به این امید که روزی گوهر نهان این تمدنها شناخته شود.
روزی که با شلیک 2 موشک هوایت شونده از ناو وینسنس متعلق به نیروی دریایی آمریکایی، هواپیمایی آبهای خلیجفارس سرنگون و 298 مسافر آن از مرد و زن، کودک و نوجوان و کهنسال از دست میروند و در میان آنها 66 کودک زیر 13 سال و 53 زن بودند.
نویسنده کتاب تفنگ و عروسک، قلم برداشته و به سراغ خانوادههای بازمانده از این واقعه رفته تا شرحی از حال آنها را از نظرگاه متفاوتی بررسی کند.
او در مقدمه مینویسد: «این حادثه غمبار با گذشت بیش از سه دهه هنوز مورد بررسی کامل در محکمهای صالح قرار نگرفتهاست. از یک نظر این حادثه فقط برگی از پرونده اختلاف بین دو دولت ایران و امریکا است، اما از سوی دیگر ۲۹۰ نفر انسان بیگناه قربانی یک زیادهطلبی ماجراجویانه قرار گرفتهاند، و صدها خانواده برای همیشه داغدار عزیزانشان شدهاند. ۶۵ کودکی که در این حادثه مظلومانه جان باختند، حق داشتند زنده بمانند، زندگی کنند و از نعمت زیستن در کنار پدر و مادرشان بهره گیرند. اما آنان از این حق بزرگشان محروم شدند، فقط به این دلیل ساده که یک نفر تصمیم گرفت ماشه را بکشد.»
کتاب «جهان ایرانی و همسایگانش در پیش از تاریخ» برای نخستینبار نگاه تازهای دارد به تمدنهای باستانی که در خاورمیانه در دورههای مهم تکامل بشری به وجود آمدند.
آنها از بطن سوخته خود بار دیگر ققنوسوار قویتر و پیشرفتهتر بلند شدند تا بقا پایدار بماند.
ماجرای گردآوری این کتاب به سال ۱۳۹۹ برمیگردد، زمانی که محوطه باستانی چگاسفلی در بهبهان خوزستان در خطر نابودی قرارداشت، انتشارات دادکین از کودکان ایران خواست تا نقشهایی از آثار کشف شده از این محوطه باستانی بکشند و برای این انتشارات ارسال کنند. این فراخوان به منظور آشنایی و تشویق بیشتر بچهها با آثار تاریخی و میراثفرهنگی ایران داده شده بود تا کودکان ایران بیش از پیش با آثار باستانی ایران آشنا شوند و خودشان حافظان میراثفرهنگی این سرزمین باشند.
اسماعیل یغمایی، باستانشناس پیشکسوت و سرپرست هیات باستانشناسی ارجان بهبهان از این ایده حمایت کرد، کار گردآوری کتاب را فاطمه علیاصغر انجام داد، و سرانجام پس از بررسی نقاشیها و نوشتههایی که کودکان برای انتشارات ارسال کردند، این کتاب به چاپ رسید.
«حسن رضوانی نیکابادی» باستانشناس پیشکسوت را بسیاری از باستانشناسان ایران با نام «عموحسن» میشناسند؛ مردی که همواره با صدای گیرایش به دل خاطرات باستانشناسی نقب میزند. دانشجویان و کارشناشان باستانشناسی بیشک جستارها و روایتهای او را در سخنرانیها و همایشها شنیدهاند.
عموحسن باستانشناسی است که نمیتواند از کنار خاطرات و آدمهای محوطههایی که کاوش کرده عبور کند. او سالهاست این خاطرات را مینویسد تا مردم بیشتری با فراز و نشیبهای باستانشناسی آشنا شوند.
او در کتاب خاک مکینه نه فقط از سفرهای باستانشناسیاش نوشته بلکه یادی کرده از گذشته و دوران کودکیاش در اصفهان و اهواز. او روایت جدیدی به ما از حسن چوبشکن معروف اصفهان میدهد. چوبشکنی که قهرمان هیچ داستانی نیست. شخصیتهای داستانهای عمو حسن همه فراموش شدهاند. کمتر کسی از آنها نوشته است.
اين داستان که يکی از داستانهای زیبا و فلسفی شاهنامه است که پيرايه يغمايی بازپردازی و سادهنویسی کرده و تصويرگری آن را آرزو اميدبخش انجام داده.
پیرایه یغمایی دربارهی بازپردازی اين داستان میگويد:«اين داستان کاملاً نمادين است و در ساختار زيربنايی خود تمثيلهای بسيار دارد و ازجمله داستانهايی است که رگههای فلسفی آن کمتر شناخته شده. داستان از نظر تاریخی و جغرافیایی ما ارزش بسیار دارد، چون در کرمان و شهر کجاران و ارگبم اتفاق میافتد و افزون بر آن به فرهنگ اجتماعی ما در آن زمان اشاره دارد و نشانگر نقش پربار زنان و دختران در آن روزگاران دور و دير است.»
در مجموع میتوان گفت که در این داستان افسانه، حقیقت، تاریخ و اسطوره با هم آمیختهاند و پیرایه یغمایی دلیل جذب شدن و پرداختن به این داستان را همین تناقضها و شگفتیهای آن میداند.
پيرايه يغمايی شاعر و پژوهشگری است که به دلیل اهميت پرورش نسل آينده در آثارش به ادبیات کودک و نوجوان پرداخته و سالهاست در اين راه قدم و قلم می زند، و سرودهها و نوشتههای بسیاری در این زمينه دارد.
تصويرگری کتاب را آرزو اميدبخش تصويرگرجوان و خوشفکر برعهده داشته که با زیبایی تمام و همراهی کامل از عهدهی کار برآمده و به کتاب رونق بسیار بخشيده.
کتاب دژ استعمارگر بر پایهی دو فصل کاوش باستانشناسی، اطلاعات نادری از دژ پرتغالیها برای ما و نسلهای آینده به جا گذاشته که دیگر یافتن آنها امکانپذیر نیست چرا که بسیاری از این دادهها به دلیل نبود مراقبتهای لازم و حفاظتهای فیزیکی و کوتاهی مسئولان میراثفرهنگی از دست رفته است. این روزها که بسیاری از مردم راهی قشم میشوند تا یکی از بزرگترین ژئوپارکهای دنیا را ببینند، دژ استعمار بیشک یکی از مقاصد گردشگری آنهاست. آگاهی داشتن از لایههای پنهانی این دژ میتواند ما را به دنیای گذشتگان ببرد؛ زمانیکه استعمارگران اروپایی از راه دریا به سرزمینهای شرق هجوم آوردند و با جنگهای خونین و کشتارهای بیرحمانه به پرپا کردن دژها و قلعهها پرداخته و گنجهای نایاب این سرزمینها را به غارت بردند.